از آنجاییکه در آکواریوم های آب شور و شیرین عمل فتوسنتز صورت می پذیرد بنابراین بمنظور تأمین نیاز گیاهان و موجودات به نور استفاده از منابع نوری تخصصی ضروری است. دلیل سبز بودن برگ های گیاهان وجود رنگدانه های سبز بنام کلروفیل در بافت هایشان می باشد.
کلروفیل در یک واکنش شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد که طی آن دی اکسید کربن (جذب شده از اتمسفر) به گلوکز و سپس گلوکز به مواد مورد نیاز گیاه تبدیل می شود. وقوع این واکنش شیمیایی معمولاً متکی به نور خورشید است زیرا اگر نور کافی نباشد (در مواقع استفادهاز یک لامپ فلورسنت معمولی ) واکنش صورت نمی پذیرد و گیاهان از بین می روند. در فرآیند فتوسنتز ،طیف کامل نور خورشید مورد استفادهقرار نمی گیرد، بلکه تنها دو نوار موج طیف نوری رنگ قرمز و آبی مورد استفاده قرار می گیرند.
لامپ فلورسنت بگونه ای طراحی شده است تا نور از فسفری که سطح داخلی شیشه را پوشانده ، انتشار می یابد. بطور طبیعی این فسفرها به گونه ای انتخاب شده اند که باعث تشکیل نور سفید گرم می شود اما با ترکیب فسفرهای خاص ، امکان تغییر طیف نوری لامپ وجود دارد. با امکان انتخاب فسفرها برای تولید نور در طول موج های خاص مورد نیاز برای عمل فتوسنتز ، این امکان وجود دارد که یک لامپ فلورسنت بتواند در تقویت رشد گیاه بسیار مؤثرتر واقع گردد. بنابراین ، اگر چه این لامپ تنها درخشندگی نور خورشید را دارد (همان مقداری که مورد نیاز گیاهان است ) ، اما چون بازدهی آن در نوار موج های فتوسنتزی است ، به نور خورشید بسیار نزدیک می باشد.
فتوسنتز دریایی (آب شور)
از آنجایی که در آکواریوم های دریایی ، آب شور نور قرمز طیف را جذب می کند (به نمودار زیر توجه کنید) بنابراین بی مهرگان از نور آبی انتهای طیف استفاده می کنند. به همین جهت برای تقویت شرایط زندگی آبزیان آب شور استفاده از منابع نوری تخصصی با شدت های نوری متمرکز در قسمت آبی طیف مورد نیاز است. آکواریوم های مرجانی برای ایجاد نمای زیبا و همچنین ایجاد نوری مشابه با آنچه که در طبیعت وجود دارد به منابع نوری مصنوعی مناسبی نیاز دارند.
حال این سؤال مطرح می شود با توجه به سایز آکواریوم و گونه هایی که در آن نگهداری خواهد شد چه نوع لامپی را می توان بهترین لامپ دانست. البته نکات مهم دیگری هم وجود دارند که می بایست به آن توجه شود :
- ماهیت و ساختار بازتابنده
- مقدار روشنایی مناسب زندگی آبزیان
اهمیت روشنایی تنها بدلیل زیبایی نیست هرچند که نمای یک آکواریوم سالم به شدت به روشنایی بستگی دارد. بیشتر موجوداتی را که در یک آکواریوم مرجانی نگهداری می کنیم به سبب بخشی یا تمام تغذیه شان به نور وابسته اند، به عبارت دیگر فتوسنتزی می باشند. موجودات مرجانی در بافت های خود دارای گیاهانی وابسته با نام زوکسانتلا1 می باشند که محصول فتوسنتز را برای میزبان خود ترشح می کنند.
زوکسانتلاها برای مرجان ها ، اکسیژن و غذای اضافی تولید می کنند و فضولات نیتروژنی مرجان ها و دی اکسید کربن تولید شده نیز غذای زوکسانتلا می باشند.